مروری بر اسباب و علل بیماری های انسدادی روده(قولنج) از دیدگاه حکیم جرجانی

سابقه و هدف: انسداد های گوارشی از مهمترین اختلالات دستگاه گوارش محسوب می شوند که ممکن است به دلایل مکانیکی یا عملکردی بروز نماید. اداره انسداد های عملکردی گوارشی اغلب غیر جراحی و حمایتی است. رویکرد جدید سازمان بهداشت جهانی WHO در بکارگیری تجربیات اقوام مختلف بشری که تحت عنوان طب های سنتی دسته بندی شده‌اند استفاده از این مکاتب را در درمان انواع بیماریها به منظور کاهش هزینه‌ها و خطرات ناشی از روشهای تشخیصی و درمانی ناگزیر می‌سازد. این مقاله با هدف مروری بر نظرات حکیم جرجانی در خصوص بیماری قولنج و علل و علایم تشخیصی آن انجام گرفته است. مواد و روش‌ها: پژوهش در این مطالعه مروری محتوای کتب ذخیره خوارزمشاهی و الأغراض الطبیه و المباحث العلائیه بودند. داده ها به روش یادداشت برداری جمع آوری گردیده و تحت تجزیه و تحلیل محتوایی قرار گرفت. یافته‌ها: حکیم جرجانی قولنج را نوعی بیماری خاص رودهها می داند که با درد و اختلال در دفع مدفوع تظاهر مییابد و این بیماری اغلب در کولون اتفاق می‌افتد.از دیدگاه جرجانی انسداد روده باریک از تعریف قولنج حقیقی خارج گردیده و تحت عنوان ایلئوس بیان می شود. وی اسباب قولنج را در پنج دسته قولنج ثفلی، سدی، ریحی، ورمی و التوایی طبقه بندی کرده و عوامل مستعد کنندهو نیز درمان  هر یک را به تفضیل بیان نموده است. نتیجه گیری:  بنظر می رسد که راهکارهای ارائه شده در این زمینه می تواند به عنوان پایه ای جهت انجام فعالیت های پژوهشی مدنظر قرار گیرد؛ با این هدف که راهکارهای درمانی ساده و موثرجهت اداره بهتر این اختلال ارائه گردد. کلیدواژه‌ها: قولنج، طب سنتی، انسداد روده، جرجانی